(Troia), bir ilkçağ şehridir. Bugün Çanakkale'de, Biga'nın Hisarlık köyünün yerinde kurulmuştur.

Paris, Sparta kralı Menelas'ın karısı güzel Helena'yı Truva'ya kaçırmıştı. Spartalılar şehri almak için on yıl savaştılar. En sonunda bir tahta at hilesi ile savaşı kazandılar. Yunanlı şair Omniros bu olayı lliada destanında anlatmıştır. Yüzyıllarca toprak altında kalan şehir, 19. yüzyılda Alman arkeologu Schleimann tarafından meydana çıkarıldı.

Homeros, İlyada adlı eserinde Truva şehrinden bahsetmektedir. Truva hakkında ilk araştırmayı 1870-1890 yıllarında Heinrich Schliemann yaptı. 1893-1894 tarihlerinde de Wilhelm Dörpfeld araştırmaları devam ettirdi. ABD Cincinnatti Üniversitesi profesörlerinden Carl Blegen ise, 1932-1938 tarihlerinde Truva şehri hakkında araştırma ve değerlendirme yaptı.

Akhaia ve Truva şehri arasında meydana gelen savaşa Truva Savaşı denir. Truva Kralı Priamos’un oğlu Paris, Menelaos’un karısını kaçırınca, Yunanlılar Agamemnon komutasında Truva şehrine saldırdılar. Yunanlılar tahtadan bir at yapıp içine asker koyarak gizlediler. Kendileri de geri dönüyormuş gibi yaptılar. Bu hileyi anlayamayan Truvalılar atı şehrin içine getirdiler. Tahta atın içinde bulunan askerler geceleyin şehrin kapılarını açtılar.

Şehre giren Yunanlılar büyük tahribatlarda bulunarak şehri ele geçirdiler. Bu savaş on yıl sürdü. Truva’da yapılan kazılarda bu efsaneyi canlandıran şekiller bulundu. Akhaia, genişlemesini engelleyen Truva’yı ele geçirerek bu engeli ortadan kaldırmış oluyordu. 1955 yılında Truva şehrinin yanında bir müze yapıldı. Bu müzede çanak, çömlek, cam, maden, sikke ve mermer kalıntıları sergilenmektedir.

Bu bağlamda Truva kazıları da, arkeolojik alandaki çalışmaların önde gelenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.Avrupa ile Asya arasındaki başlıca ticaret yollarından biri üzerinde yer alan Truva, H. Schliemann tarafından 1871yılında başlatılan çalışmalarla açığa çıkarılmış, bunu W. Dörpfeld ve C. Blegen’in kazıları izlemiştir. 1938 yılında ara verilen kazıları ve restorasyon çalışmalarını 1988 yılından beri M. Korfmann sürdürmektedir.

Troia Kralı Priamos’un hazinelerini bulmak için Hisarlık Höyük’ün ortasında, günümüzde “Schliemann Yarması” olarak adlandırılan 40 m. genişliğinde ve 17 m. derinliğinde bir yarma açan H. Schliemann ana kayaya kadar inmiş; ancak bu çalışma sırasında birçok tabakanın tahrip olmasına yol açmıştır. 1882 yılında W. Dörpfeld ve ekibiyle işbirliği yaparak önemli buluntular açığa çıkarmışlardır.

Dörpfeld, dokuz uygarlık katı ortaya çıkarmış, onu izleyen arkeologlar Dörpfeld’in dokuz katını, otuzu aşkın iskan tabakasına ayırmışlardır. Böylelikle, H. Schliemann’dan önce bir efsane kabul edilen en önemli merkezlerden biri ortaya çıkarılmış, çeşitli tarihi olaylarla örülmüş bir destan gerçeğe dönüşmüş ve bilim alemine Anadolu’nun en eski uygarlıklarından biri olarak tanıtılmıştır. Truva, 1996 yılında “Tarihi Milli Park” ilan edilmiş ve 1998’de Unesco Dünya Miras Listesine dahil edilmiştir.